Positieve psychologie gaat over meer dan geluk

Er was een tijd dat ‘psychologie’ vooral ging over het oplossen van problemen. Trauma’s, angsten, depressies, Freudiaanse moedercomplexen - je kent het wel. Vanuit dat perspectief gold: Als je gelukkig was, had je gewoon geluk gehad.

Tot ergens rond de eeuwwisseling een paar psychologen dachten: Is het wel zo’n goed idee om mensen op te delen in diagnosen? En, wat als we mensen niet alleen helpen minder ongelukkig te zijn, maar ook leren wat hen gelukkiger maakt? Zo werd de positieve psychologie als nieuwe wetenschappelijke stroming geboren.

Een van de grondleggers, Martin Seligman – voorheen beroemd om z’n onderzoek naar aangeleerde hulpeloosheid (ja, serieus). Hij besloot dat het tijd was om mensen te helpen floreren en introduceerde het begrip aangeleerd optimisme. Het draait bij positieve psychologie niet alleen om functioneren, maar ook om floreren.

Psychologen gingen bestuderen wat werkt: veerkracht, hoop, zingeving, dankbaarheid… Dingen die je oma misschien ook altijd al zei, (en de oude Grieken trouwens ook), maar nu werd het een welzijnswetenschap, goed onderbouwd mét statistieken.

Mocht jij bij ‘positieve psychologie’ meteen denken aan hysterische coaches die roepen dat je je droomleven kunt manifesteren door je chakralijn op te schonen, dan heb ik goed nieuws. Positieve psychologie draait niet om het negeren of onder tafel vegen van nare gevoelens met een glimlach (alsof je op een IKEA-chatmedewerker hebt geklikt.). Het draait juist om het erkennen wat moeilijk is, accepteren van tegenslag en bewust kiezen voor en bouwen aan wat belangrijk voor je is.

Wat doe je bij positieve psychologie?
Denk bijvoorbeeld aan het oefenen met dankbaarheid. En dat werkt, want je hersenen zijn evolutionair geprogrammeerd als doemdenkers. Gelukkig kun je ze trainen in een meer optimistische stijl. Positieve psychologe focust ook op bouwen aan relaties die goed zijn voor je mentale gezondheid (lees: mensen die niet "joh, kop op!" zeggen als je verdrietig bent, maar volle aandacht voor je hebben).
Positieve psychologe gaat over ontdekken waar je goed in bent, je sterke kanten en wat je belangrijk vindt (spoiler: het zijn zelden waarderingsgesprekken, nieuwe meubels of Excel-sheets).

Wat is nou het mooie van positieve psychologie? Het werkt! Niet als een magische pil, maar als spierballentraining voor je geest. Studies laten zien dat dankbaarheidsoefeningen, het gebruiken van je sterke kanten en betekenisvol werk doen, ontdekken waar je toewijding ligt en focussen op positieve emoties, je welzijn verhogen.

Dus nee, positieve psychologie is geen happy de peppy ontkenning van de realiteit. Het gaat over de rommel van het leven omarmen, en toch iets moois bouwen met de stenen die je krijgt.
En als dat niet lukt, geen paniek! Dan begin je gewoon morgen opnieuw. Of overmorgen. Je bent tenslotte geen robot – al hebben die af en toe ook een software-update nodig.